Aanmelding
Na aanmelding (zie ook PRAKTISCH) vindt er een korte eerste telefonische screening plaats, waarbij we nagaan of de behandelsetting geschikt is voor je. Daarna wordt er een eerste intakegesprek ingepland. Als je medicatie gebruikt, is het prettig als je een uitdraai van de actuele medicatie meeneemt, welke je bij je apotheek kunt vragen. De intakefase kan zo nodig enkele gesprekken in beslag nemen. Soms is er nader onderzoek nodig zoals een vragenlijst en/of een gesprek met een naaste. Tijdens de intakefase zal ook geïnventariseerd worden of er veranderingen gewenst zijn op het gebied van voeding, beweging, verbinding met anderen, ontspanning, middelengebruik (alcohol, roken, cafeïne etc.) of slaap.
Samen formuleren we de behandeldoelen en dan kan het behandelplan opgesteld en ondertekend worden. Hierna kunnen de behandelgesprekken aanvangen, die meestal wekelijks of tweewekelijks plaatsvinden. Minstens elke 3 maanden zullen we evalueren of de aanpak jou helpt door middel van een vragenlijst. Ik hoop echter dat je je comfortabel genoeg voelt om al eerder aan te geven wat werkt en wat niet werkt in de aanpak van jouw klachten.
Behandeling
In de behandeling wordt gebruik gemaakt van verschillende therapeutische technieken en kunnen verschillende vaardigheden worden getraind, afhankelijk van jouw behandeldoelen, mogelijkheden en wensen.
• Psycho-educatie: Voorlichting over je klachten en de diagnose, en tips en adviezen hoe er mee om te gaan.
• Signaleringsplan: In een signaleringsplan wordt beschreven welke signalen waarneembaar zijn in de aanloop naar een toestand zoals somberheid, paniek, een driftbui, stress of overprikkeling. Deze signalen worden opgedeeld in de fasen groen, geel, oranje en rood. Daarna wordt per fase beschreven wat je kunt doen om weer richting de groene fase te gaan. Ook kan in een kolom beschreven worden wat anderen wel of juist niet zouden kunnen doen om je te helpen richting de groene fase. Hierdoor kun je jezelf beter leren kennen en krijg je meer vat op je emotionele toestand.
• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Dit is een methode waarbij je negatieve gedachtenpatronen en overtuigingen en niet-helpend gedrag leert herkennen en veranderen. Door het bewust stilstaan bij de gedachten en er kritisch naar te kijken kan het geloof in de gedachte veranderen waardoor het gevoel over de situatie kan veranderen, en daarmee je gedrag. En door gedrag te veranderen, bijvoorbeeld jezelf (geleidelijk) blootstellen aan een specifieke situatie, kun je angstige gedachten en gevoelens verminderen.
• Inquiry Based Stress Reduction (IBSR): Bij deze methode, die raakvlakken heeft met cognitieve gedragstherapie, zet je je gedachten en met name je oordelen over iemand op papier en beantwoord je 4 vragen. Door de vragen ga je anders kijken naar de situatie en hierdoor wordt de spanning minder (omdat je stopt met vechten tegen de realiteit). In vergelijking met cognitieve gedragstherapie is de therapeut minder sturend en meer begeleidend en komen de alternatieve overtuigingen vanuit je eigen innerlijke wijsheid in plaats vanuit logisch redeneren.
• Acceptance and Commitment Therapy (ACT): Deze methode leert je hoe je de impact en invloed van pijnlijke gedachten en gevoelens kunt verminderen (acceptatie) en tegelijkertijd actie kunt ondernemen om een rijk, compleet, en betekenisvol leven op te bouwen (commitment). Er wordt gewerkt met (mindfulness-)oefeningen, metaforen en (invul)werkbladen.
• Supportive Psychotherapy: Deze methode beschrijft het belang van de therapeutische relatie voor de cliënt om te groeien en hoe de therapeut deze middels empathie, aanmoediging, flexibiliteit en het creëren van een veilige omgeving kan versterken. Uitdagingen of verstoringen binnen de therapeutische relatie kunnen op deze manier helend worden doordat ze corrigerende emotionele ervaringen bewerkstelligen.
• Focusing: Dit is een methode waarbij je begeleid wordt terwijl je een bepaalde lastige situatie of een probleem in gedachten neemt en nagaat hoe dit voelt in je lijf. Door je met vriendelijke aandacht en respect te richten op dit gevoel ontvouwt het zich en worden dingen helder voor je. Er kunnen aspecten van het probleem duidelijk worden die je eerst niet zag waardoor de lading verandert. Meestal leidt dit tot fysieke ontspanning en opluchting, en het geeft richting aan je gedrag en je leven.
• Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT): Mindfulness is het aandacht schenken aan je ervaring in het huidige moment, op een accepterende, niet oordelende manier, waardoor stressgevoelens verminderen. Het is bewezen effectief bij terugkerende depressies. Daarnaast kan het ook bij andere mentale klachten zoals piekeren en angsten helpen.
• Yoga: Dit is een combinatie van lichamelijke oefeningen, het vertragen en verdiepen van de ademhaling en het richten van de aandacht (mindfulness). Het is een methode die helpt om ‘uit je hoofd’ te komen en je lichamelijk en geestelijk te ontspannen. Je wordt je meer bewust van je gedachten en emoties en leert op een meer kalme en evenwichtige manier om te gaan met stressvolle situaties. Bewust zijn van je ademhaling en ademhalingsoefeningen helpen het zenuwstelsel kalmeren en verminderen de stressreactie. Ook kunnen vastzittende emoties en fysieke spanningen die samenhangen met traumatische ervaringen met behulp van ademtechnieken bewust gemaakt worden waardoor verwerking van het trauma ondersteund wordt.
• Leefstijl: Door de vereniging Arts & Leefstijl is een Leefstijlroer ontwikkelt, waarbij de 6 pijlers van leefstijl, die samen de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de mens beïnvloeden, beschreven worden. Deze pijlers zijn: Voeding, Beweging, Verbinding (met anderen), Ontspanning, Middelen (alcohol, roken, cafeïne, etc.), en Slaap. Deze pijlers hangen met elkaar samen en dienen in balans te zijn om ideale condities voor psychische gezondheid te scheppen.
• E-health: Indien het aansluit bij de mogelijkheden en wensen van de cliënt kunnen delen van de therapie middels online modules plaatsvinden (via smartphone, tablet of een computer).
• Lichttherapie: Dit is een effectieve behandelmethode voor bepaalde (m.n. seizoensgebonden) depressieve klachten en slaapstoornissen. Door je ogen bloot te stellen aan licht met een specifieke sterkte gedurende een specifieke duur en periode wordt er invloed uitgeoefend op de biologische klok. De aanmaak van melatonine wordt hierdoor geremd waardoor je je overdag fitter en opgewekter gaat voelen en in de nacht beter kunt slapen (eventueel in combinatie met melatonine tabletten in de avond). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een lichtbril.
• Farmacotherapie: De behandeling kan zo nodig ondersteund worden met medicatie. Dit kunnen middelen zijn om de stemming te verbeteren, om onrust in het hoofd en prikkelgevoeligheid te verminderen, om de nachtrust te ondersteunen of om angst-, paniek- of dwangklachten te verminderen. Mijn filosofie is dat medicatie (in principe tijdelijk) nodig kan zijn om psychologische behandeling mogelijk te maken. Het laatste brengt structurele veranderingen teweeg. Soms is medicatie voor langere tijd nodig. Deze keuze ligt altijd bij jou. Als je al medicatie voor psychische klachten gebruikt, kan ik samen met jou de werkzaamheid evalueren en je eventueel informeren en adviseren over alternatieven of aanpassingen in de dosering.